Onlangs bracht Joyce de Bos een bezoekje aan de heer Cees Biezeveld, voormalig directeur van Nationaal Monument Kamp Amersfoort, om hem het boek Ik vertrouw je tot vandaag te overhandigen. De heer Biezeveld las het boek en reageert:
“ Ik vertrouw je tot vandaag “ – Joyce de Bos.
De beleidsmakers van het ministerie van VWS, waar de materie van “de oorlog” onder valt, kwamen in 2008 met de slogan: “De oorlog gaat met pensioen“. Een inleiding tot afslanking en verandering bij de betreffende afdeling, tevens een grote vergissing. Want de directe oorlogsgetroffenen mochten door leeftijdsgrenzen dan wel uitsterven, vergeten werd de tweede en soms wel derde generatie…
Pas in het jaar 2000, vijf en vijftig jaar na “de oorlog” kwam de Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort er. Begon er iets te groeien van systematische herdenkingen, kwam er aandacht voor het enorme leed dat daar op die – in de jaren zo vergeten – plek was geweest. Feitelijk: erkenning voor de slachtoffers. Een zeer klein bezoekersgebouwtje verscheen op de plek waar de laatste authentieke restanten van dat grote kamp resteerden: delen van het kantoor van de opperbeul kampcommandant.
De op gang gekomen bezoekersstroom noopte snel tot nieuwe investeringen. In 2004 werd een groter bezoekerscentrum annex gedenkplaats geopend met een beginnende permanente dienstverlening.
Juist in die tijd zocht de Rotterdamse Joyce de Bos hulp bij het documenteren van de oorlogsgeschiedenis van haar vader. Want haar vader kon het leven niet meer aan en zocht een uitweg via euthanasie, maar nam veel “geheimen” mee in zijn dood. Wie was haar vader? Wat voor iemand was hij? Wat had “de oorlog” met hem gedaan om hem te maken zoals hij – in het bijzonder in de laatste jaren – was? Zouden er leermomenten in kunnen zitten?
Joyce de Bos was een typisch voorbeeld van een tweede generatie: iemand met een sterke wil tot de ontwikkeling van een eigen leven, maar loyaal en vol liefde tot het uiterste aan een ouder die er ook niets aan kon doen, een slachtoffer van “de oorlog” te zijn. Een indringend spagaat.
In haar boek doet Joyce de Bos een verslag van haar leven en dat van haar vader, waarvan – juist om het beter te begrijpen – zoveel onbekend bleef: de prikkel tot de zoektocht. Haar boek geeft inzicht in de sporen die een oorlog, met een misdadig systeem, zomaar bij een individueel mensenleven teweeg brengt èn in nakomende generaties. Het “vergeten” en het onthouden van tijdige plekken tot herinnering en verwerking hebben die slachtoffers van een oorlog bepaald niet geholpen.
Joyce de Bos heeft één van die slachtoffers een gezicht gegeven, uit de anonimiteit gehaald als het ware. Ook het lijden van de tweede generatie opgetekend. In een tijd van ongekende welvaart en voorspoed zakt de kennis van de jaren 1940 – 1945, de Tweede Wereldoorlog, weg. Jongere generaties zegt het niet zo veel meer. Echt en systematisch herdenken is ook geen Nederlandse cultuur. “Och, het is al zo lang geleden…”.
Wie de slachtoffers van de oorlogen van vandaag (en hun nakomende generaties) beter wil begrijpen adviseer ik dit boek “Ik vertrouw je tot vandaag “ van Joyce de Bos te lezen. Er valt veel uit te leren voor de actualiteit van vandaag: op tal van plaatsen woeden oorlogen en leven dictators met aanhang zich uit op mensen, individuen als u en ik….
Cees Biezeveld, oprichter/ oud secretaris/ oud directeur van de Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort
Wil je Ik vertrouw je tot vandaag ook lezen? Hij is verkrijgbaar bij alle boekhandels, maar ook bij onze shop.
